Interview Jetta Spaanenburg

Directeur Samenwerkingsverband Utrecht Primair Onderwijs

Vandaag heb ik een gesprek met Jetta Spaanenburg, directeur van Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Utrecht, verder te noemen SWV. Iemand in mijn netwerk tipte mij om Jetta niet over te slaan in mijn interview reeks voor Leiders van de Toekomst. Wat ben ik blij dat ik Jetta heb kunnen interviewen over haar en het werk dat zij doet samen met haar medewerkers én samenwerkingspartners.

Gewoon kunnen doen wat nodig is door naar elkaar te luisteren en expertise met elkaar delen

Bij het SWV vinden ze de samenwerking met scholen en schoolbesturen, kernpartners, ouders en kinderen heel belangrijk. En zetten ze hun expertise en middelen optimaal in voor kinderen die iets extra’s nodig hebben. Het motto van SWV is ook niet voor niets ‘goed voor elkaar.’

Met deze mooie intenties word ik erg nieuwsgierig naar wat dit betekent achter de schermen.

Jetta blijkt een gedreven directeur met een heldere missie en visie. Ze vertelt enorm enthousiast over hoe ze bij het SWV te werk (is ge)gaan.

In dit interview neemt Jetta ons mee in:

• Hoe ze de samenwerking met al die stakeholders hebben georganiseerd, waarom en wat het oplevert.
• Hoe de medewerkers, om te komen tot deze manier van werken, zijn betrokken.
• Wat dit betekent voor de aansturing van de organisatie

Eigenlijk vertelt ze gewoon wat ze doen om ‘gewoon te kunnen doen wat nodig is’.

Heerlijk! Ik heb genoten van dit gesprek en ik hoop ook dat haar verhaal jou iets brengt dat je aanzet tot denken.

Een ding kan ik je garanderen: echt samenwerken met andere stakeholders levert veel op! Jetta vertelt je hoe! Het SWV heeft het goed voor elkaar en ze zijn ook goed voor elkaar!

Met zonnige groet,

Solita

Het mooiste aan mijn werk is om aan ieder kind in Utrecht een kleine bijdrage te kunnen leveren aan het mooier maken van zijn/haar toekomst. Aan het verbinden van onderwijs en jeugdhulpvragen en daarin samen een ontwikkeling door te kunnen maken waarin we er nog meer kunnen zijn voor ieder kind, aldus Jetta Spaanenburg, directeur van Samenwerkingsverband Utrecht PO (SWV)

Ruimte bieden voor vrijheid, vertrouwen geven en verantwoordelijkheid nemen

De missie van het SWV is passend basisonderwijs mogelijk maken zonder thuiszitters. Passend onderwijs betekent dat ieder kind recht heeft op een passende onderwijsplek en passende ondersteuning, zo thuisnabij als mogelijk, zodat ieder kind zich ononderbroken en optimaal kan ontwikkelen.

 Essentieel in ons handelen is: ruimte bieden voor vrijheid; vertrouwen geven en verantwoordelijkheid nemen. Zorgdragen voor een passende plek voor ieder kind kunnen we niet alleen. Dat doen we samen met de bestuurders en de medewerkers van ruim 130 scholen (zo’n 31000 kinderen), met de ouders en kinderen en met alle samenwerkingspartners in de stad Utrecht. Alleen met elkaar bereiken we het beste voor ieder kind. Daar zijn we van overtuigd, aldus Jetta.

In Jetta’s verhaal hoor ik dat er een verregaande samenwerking en kennisdeling met alle betrokken partijen is opgezet en gestructureerd. Een enorm inspirerend en tegelijkertijd ook praktisch verhaal voor veel andere organisaties die oog hebben voor de toekomst.

Integraal kijken naar de vraag

Met een team van orthopedagogen, schoolpsychologen, consulenten van SWV, jeugdhulpverleners, interne begeleiders, leerkrachten en ouders, wordt er integraal naar de vraag van een kind gekeken. Wat heeft een kind nodig om zich optimaal te ontwikkelen?
Met onze kernpartneraanpak kunnen 130 scholen integraal bediend worden in het vinden van antwoorden op passend onderwijs voor ieder kind. ‘Zo kunnen we gewoon doen wat nodig is’, aldus Jetta.

Kunnen doen wat nodig is begint met: luisteren naar elkaar

Jetta vertelt dat het heel belangrijk is dat je elkaar kent, elkaar vertrouwt en elkaar waardeert in ieders perspectief. Zo is er een structuur neergezet, waarin de stakeholders zich met elkaar verdiepen in de maatschappelijke opdracht, kijken wat er nodig is en of ze op de goede weg blijven.

Binnen het samenwerkingsverband wordt gewerkt op basis van 3 kernwaarden: vertrouwen, vrijheid en verantwoordelijkheid. Als je deze begrippen gaat laden dan zijn ze een mooie basis voor het handelen van alle medewerkers in het samenwerkingsverband. Het is belangrijk om naar elkaar te luisteren, iedereen zit daar vanuit zijn eigen expertise om de tafel en we kunnen zo samen doen wat nodig is voor dat kind.

‘Goed voor elkaar – kamp’

 Hoe zijn jullie gekomen tot echt samen werken?

We zijn begonnen met ons af te vragen: Waar zijn we nou eigenlijk van, waar zijn we voor en wat is onze bedoeling en waarom zijn we hier ten diepste?

Op het moment dat je dit niet verbindend organiseert, met andere woorden: samen met de medewerkers en kernpartners oppakt, ga je nat! Iedereen neemt een eigen verhaal mee, als je die verhalen met elkaar deelt, heb je hele mooie gesprekken en kom je tot betere oplossingen.

Jetta vertelt me over het ‘Goed voor elkaar – kamp’ (filmpje zeker kijken! Door: Veekstudio): het kwaliteitsverhaal van het SWV. Rondom het ‘kampvuur’ zijn we samen tot de kern gekomen en is direct helder geworden wat de wederzijdse afhankelijkheid is. De ‘why’ – de essentie – wordt zo vanuit ieders intrinsieke drive gevonden. Door deze aanpak is er ondertussen vertrouwen opgebouwd en werken we vanuit gelijkwaardigheid met elkaar.

Dit alles heeft geresulteerd in een ander ‘organogram’ dan die we van oorsprong bij vele organisaties zien: deze organisatie is als een spiraal georganiseerd rondom de vraag, of zoals Jetta het mooi noemt:

Er wordt hier gewerkt vanuit de bedoeling.

Door kennis te delen kun je versnellen

De hele structuur gaat uit van: We doen het met elkaar! En als je de tijd neemt met elkaar, valt alles logisch op zijn plek. Doordat je namelijk kennis en expertise met elkaar DEELT, kom je dingen te WETEN. Zo ga je uiteindelijk sneller.

In Jetta’s verhaal klinkt een diepgewortelde visie door. Ik word er heel blij van en wens dat dit verhaal vele andere leiders inspireert!

Intrinsieke drijfveren inzetten voor het gezamenlijke doel

Wie is Jetta en wat is haar rol bij deze aanpak?

Jetta is sinds 2018 directeur van het  SWV. De uitdaging waar Jetta voor stond toen ze bij het SWV kwam werken was een vertaalslag maken van de missie en visie naar werkelijke samenwerking en haalbare doelen.

Toen ik hier begon als directeur was mijn eerste vraag: hoe kan je de intrinsieke drijfveren van mensen nog meer inzetten voor het gezamenlijke doel?

Door middel van veel gesprekken kwamen we steeds dichter bij de kern wat de mensen en organisatie nodig hadden. We zijn de kernwaarden vertrouwen, vrijheid en verantwoordelijkheid gaan laden en konden zo in de ontwikkelgesprekken de vertaling maken wat dit voor een ieder betekent. Dit, samen met mijn eigen inspiratie (ook ik leef mijn eigen verhaal en blijf altijd leren) is o.a. de input geweest voor de opzet van de spiraal.

Leidinggeven vanuit vertrouwen

Zelf vind ik het heel logisch leiding te geven vanuit vertrouwen en op basis van resultaatafspraken. Maar niet iedereen is dat gewend.

Wanneer medewerkers aan mij vragen stellen , dan antwoord ik regelmatig met de wedervraag: Wat denk je zelf? Wat zou goede hulp zijn? Medewerkers hebben namelijk bijna altijd een goed idee of meerdere goede ideeën wat een denkrichting zou kunnen zijn. Zij zijn namelijk zelf de experts en deskundigen. Voor mij nog een reden om een andere structuur in deze organisatie neer te zetten.

De directeur is slechts een rol in het geheel

Voor mij bestaat er geen hiërarchie zoals we in de spiraal terugzien, directeur en kernteam zijn slechts rollen in het grote geheel. Tegelijkertijd is mijn motto: Ik ben maar een app of telefoontje away. Gelukkig hoor ik vaak terug dat ik dichtbij sta, dat is fijn.

Voor mij laat dit zien dat Jetta letterlijk de taal van hun kernwaarden ‘leeft’.

Ruimte geven om te DOEN wat nodig is

Ik ben ervan overtuigd dat op het moment dat een medewerker voelt dat hij/zij gewoon kan doen wat nodig is én je naar elkaar luistert en die expertise ophaalt en met elkaar deelt je hele mooie nieuwe oplossingen kunt bedenken voor ondersteuningsvragen en grotere systeemvragen.

Dit is een mooie uitwerking van de kernwaarde vrijheid, maar gaat dit altijd goed?

Je hebt vrijheid & vrijheid. In eerste instantie hebben we geprobeerd om puur vanuit de bedoeling te handelen op de scholen, maar er is wel een kader nodig. De uitdaging is dat dit niet voelt als een keurslijf. We hebben als gevolg hiervan ons aanbod zo doorontwikkeld dat het hierbij past. Dit geeft houvast om vervolgens te kunnen doen wat nodig is.

Kruisbestuiving en wat het oplevert

Wat levert deze aanpak nu eigenlijk concreet op? Het blijkt niet moeilijk voor Jetta om hier een opsomming van te geven:

• Een betere kwaliteit in wat je doet: vanuit je verhaal werken, waar je van bent en geloven in wat je doet, dat je elkaar daarbij nodig hebt en dat ieders perspectief daarin belangrijk is
• Empathie: als je echt luistert, dan oordeel je niet, je vertraagt en kunt zo beter de standpunten wegen wat leidt tot een betere oplossing
• Je kan sneller stappen zetten omdat je elkaar weet te vinden (bijvoorbeeld: thuisonderwijs in coronatijd voor kwetsbare kinderen; hoe kunnen wij de scholen daarbij helpen? Wij hebben in ons netwerk weer partners zitten die hier snel met ons in kunnen schakelen)
• Het werkt katalyserend (stadseffect: gelijke kansen jeugd)

Hier kom je allemaal niet als je eendimensionaal te werk gaat!

De leider van de toekomst kent zichzelf, is consequent, nieuwsgierig en geeft vertrouwen

• Om een goed leider te zijn moet je jezelf goed kennen, je moet weten wat jij zelf belangrijk vindt. Dit is je eigen houvast.
• Zorg dat je consequent bent in wat je doet en belangrijk vindt, dit maakt je betrouwbaar.
• Geef vertrouwen en ruimte om gewoon te doen wat nodig is in een cultuur waarin het normaal is met elkaar te leren en ok is om fouten te maken.
• Zorg dat je jezelf altijd in de spiegel kunt blijven aankijken.
• Wees oprecht nieuwsgierig naar de ander.